مجله توسعه آموزش

---

مقدمه : ارزشیابی استاد به عنوان یک استراتژی مهم برای ارتقای کیفیت آموزشی مورد توجه دانشگاه ها است . هدف : تبیین دیدگاه و تجربیات اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گلستان نسبت به فرایند ارزشیابی استاد روش اجرا: در این پژوهش کیفی برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختار استفاده شد. در خصوص ارزشیابی استاد 19 تن بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف، در این مطالعه شرکت کردند . سوالات مصاحبه در خصوص تجربه کلی اساتید از فرایند ارزشیابی و همچنین در باره نحوه اجرایی و محتوای فرم ها بود. تجزیه و تحلیل داده ا با استفاده از تحلیل محتوی انجام شد . یافته ها: مضامین بر گرفته شده از داده ها "ذهنی بودن ارزشیابی " با مضامین فرعی " اعتبارنداشتن ، کلیشه ای بودن" بدست آمد . " مهم بودن ارزشیابی دانشجو " ، " جدی گرفته نشدن نتایج ارزشیابی " و" درد و رنج های ارزشیابی " از مضامین دیگر بود . اساتید به لزوم ارزشیابی استاد دردانشگاه اشاره نمودند و نداشتن آمادگی روانی را مانع می پنداشتند و توصیه برای عینی کردن ارزشیابی را مناسب می دانستند . بحث و نتیجه گیری: اساتید روش فعلی ارزشیابی استاد را ذهنی تجربه نمودند و بر این عقیده بودند. بعلت نبودن جو روانی فرهنگی مورد پذیرش این نوع ارزشیابی مناسب نیست و می بایست در فرایند فعلی ارزشیابی استاد بازنگری صورت گیرد . روش عینی و یا کمی را پیشنهاد دادند و زمینه سازی فرهنگ سازی برا ی ارزشیابی استاد در دانشگاه را ضروری دانستند . کلمات کلیدی: ارزشیابی ، استاد ، دانشگاه

---

زمینه و هدف: امام خمینی قدس سره می فرمایند، هر قدمی که دانشجو برای کسب علم بر می دارد، می بایست قدمی هم برای کسب مکارم اخلاقی بر دارد. هدف از این مطالعه تبیین مفهوم اخلاق دانشجویی از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی بود. روش بررسی: دراین مطالعه ی کیفی با 50 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1389 مصاحبه نیمه ساختار به عمل آمد. نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع در مطالعه انجام شد. مصاحبه های انفرادی نیمه ساختار تا رسیدن به اشباع داده ها استفاده شد. سوالات کاوشی برای عمیق تر شدن مصاحبه ها و استخراج تجربیات استفاده شد. مصاحبه ها خط به خط دست نویس و مطابق رویکرد تحلیل محتوای آنالیز شدند. رضایت نامه ی شفاهی برای شرکت در مطالعه و ضبط صدا اخذ گردید. یافته‌ها: احترام ، مضمون اصلی استخراج شده در این پژوهش بود. رفتار محترمانه با استاد و با همکلاسی، داشتن شخصیت دانشجویی و حفظ احترام مکان دانشگاه از مضامین فرعی بودند. دانشجویان مفهوم اخلاق دانشجویی را داشتن رفتار جامعه پسند در محیط دانشگاه اعلام کردند و رفتار ناپسند از دید جامعه منافات با اخلاق دانشجویی بود. مشارکت کنندگان محیط دانشگاه را جامعه ای توصیف کردند که می بایست رفتارهای محترمانه از دانشجویان در آن محیط سر بزند. نتیجه‌گیری : دانشجویان داشتن روابط اجتماعی مناسب را مترادف با اخلاق دانشجویی دانستند. اهمیت احترام در رفتارهای متقابل بین دانشجو و استاد مورد تاکید قرارگرفت. ضروری است تا اخلاق حسنه مورد ترویج قرار گیرد چرا که علاوه بر کسب علم و دانش منجر به اجتماعی شدن دانشجو نیز می شود.

---

  زمینه و هدف : محیط (جو) حاکم بر آموزش می­تواند در هر عرصه­ی یادگیری و یاددهی متفاوت باشد؛ به طوری که به استاندارد نزدیک یا از آن دور گردد. جو آموزشی نمودی از برنامه­ی درسی و به منزله­ی روح و محیط حاکم بردانشکده ها و برنامه­ی آموزشی است. محیط یادگیری یک تعیین کننده­ی رفتاری است و نمودار ادراک دانشجو از محیط پیرامون خود در عرصه­ی یادگیری می­باشد . هدف از این مطالعه بررسی دیدگاه دانشجویان در خصوص جو آموزشی بر اساس مدل DREEM بود.

  روش بررسی : این مطالعه­ی توصیفی تحلیلی مقطعی در دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1390 روی 148 دانشجوی علوم پزشکی با استفاده از نمونه گیری خوشه ای و با استفاده از پرسشنامه­ی جو آموزشی بر اساس مدل DREEM دارای حیطه های؛ یادگیری، اساتید، ادراک دانشجو از توانایی علمی، جو آموزشی و محیط اجتماعی انجام شد. امتیاز پرسشنامه در پنج گروه؛ نامطلوب(0-50)، نیمه مطلوب(51-100)، تا حدودی مطلوب (101-150)، مطلوب (151-200) و بسیار مطلوب (201-250) طبقه بندی شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت.

  یافته ها : جو آموزشی از دیدگاه دانشجویان در 4/3 درصد بسیار مطلوب، ۶/۶۷ درصد مطلوب، 4/28 درصد تا حدودی مطلوب و 7/0 درصد نیمه مطلوب بود. ارتباط آماری معنی داری بین جنسیت، و جو آموزشی مشاهده شد (05/0 P< ). دانشجویان مذکر جو آموزشی دانشگاه را مطلوب تر دانستند.

  نتیجه گیری : جو آموزشی دانشگاه از نظر اکثریت دانشجویان مطلوب بود و دانشجویان مذکر دیدگاه مثبت تری به جو آموزشی دانشگاه نسبت به دانشجویان مونث داشتند.

---

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه اجرای فرایند آموزش مانا در برنامه­ی بالینی دانشجویان پزشکی در مواجهه با کودک بیمار و نظر سنجی از آن­ها بوده است.

روش بررسی: این مطالعه­ی مداخله ای آموزشی از نوع کیفی  برای دو دوره، در سال تحصیلی 1390-1389 بر روی 56نفر از  کارآموزان، کارورزان و دستیاران گروه اطفال در دانشکده­ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گلستان اجرا شد. نحوه اجرا و ارزشیابی مستند شد و برای بررسی تجربه مجریان و شرکت کنندگان در برنامه­ی آموزشی مانا (فراگیران و دریافت کنندگان خدمات) با 15 نفراز آن­ها مصاحبه های نیمه ساختار و تحلیل محتوی برای آنالیز استفاده گردید.

یافته­ها: مانا رویکردی قابل اجرا در برنامه های آموزشی دانشجویان پزشکی در بخش اطفال بوده است. تحلیل داده های برگرفته از گروه های مختلف مجری و مشارکت کننده منجر به مضامین "مفید بودن شیوه تدریس مانا"، "مشکلات اجرایی مانا"، "تقویت مهارت الگوریتمی در مواجه با مشکل"، "کاربردی بودن"، و تحلیل داده­های مربوط به دریافت کنندگان خدمات به  ظهور مضمون "رضایت­مندی از خدمات دریافتی" و "فرسایشی بودن" منجر گردید.

نتیجه‌گیری: نتایج نشا ن داد که فرایند آموزش مانا باعث تقویت یادگیری دانشجویان و رضایتمندی مددجویان می شود . اما برای اجرای بهینه رویکرد آموزشی مانا در برنامه­های بالینی واحد اطفال مستلزم تعدیل و تغییر همزمان سیستم جاری بهداشتی درمانی و نیازمند هماهنگی­های منسجم و مستمر نیز می­باشد.

واژگان کلیدی: مانا، مراقبت های ادغام یافته ناخوشی های اطفال، کودک بیمار، دانشجویان پزشکی، مداخله آموزشی، مطالعه کیفی  

---

«هوش هیجانی» دیدگاه جدیدی درباره پیش‏بینی عوامل مؤثر بر موفقیت افراددرجامعه را فراهم میسازد. «هوش عمومی» دربهترین شرایط، تنهاعامل20درصدازموفقیت‏های زندگی است. 80 درصد موفقیت‏ها به عوامل دیگر از جمله هوش هیجانی وابسته است. درنظام آموزشی ما، این مشکل وجودداردکه برهوش شناختی تأکید و هوش هیجانی که بی اندازه درسرنوشت افراد اهمیت دارند، نادیده گرفته می شود.لذا این مطالعه به مقایسه هوش هیجانی دانشجویان استعداددرخشان وغیراستعداددرخشان می پردازد. روش تحقیق : پژوهش مقطعی مقایسه ای بارویکردتحلیلی دوگروهی بوده و بر روی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان درسال 1393 انجام شد. نمونه گیری ترکیبی که152دانشجو (41دانشجوی استعداددرخشان و111دانشجوی غیراستعداد درخشان) واردمطالعه شدند. ابزارجمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه133سوالی هوش هیجانی هنجاریابی شده بار-ان ومشخصات دموگرافیک وتحصیلی دانشجویان بوده، جهت تجزیه وتحلیل داده ها ازآزمون AnovaوTtest وآزمون ناپارامتری Kruskal Wallis استفاده گردید. یافته ها: بیانگرآنست که میانگین هوش هیجانی دانشجویان استعداددرخشان77/103ودردانشجویان غیراستعداد درخشان41/ 98 بوده و آزمون مقایسه Ttestنشان داد هوش هیجانی این دوگروه درسطح احتمال %5 (085/p=0) تفاوت معنی دارندارند. درمولفه خودشکوفایی تفاوت معنی دار بین دانشجویان استعداددرخشان وغیراستعداددرخشان دیده شد (004/p=0). تحصیلات پدر (046/p=0) و رشته تحصیلی (039/p=0) بر هوش هیجانی دانشجویان استعداد درخشان تفاوت معنی دار داشته و نیز درتحصیلات پدر(04/p=0) وتحصیلات مادر(034/p=0) بر هوش هیجانی دانشجویان غیراستعداد درخشان تفاوت معنی دار دیده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند بین هوش هیجانی دانشجویان استعداددرخشان و غیراستعداددرخشان تفاوت معنی دار وجودنداشته، لذامیتوان گفت صرف استعداددرخشان بودن به معنی برخورداری بالاتر ازتوانایی های دیگرازجمله هوش هیجانی نمی باشد. باتوجه به اهمیت هوش هیجانی پیشنهادمیگردد درمعیارهای شناسایی دانشجویان استعداددرخشان فقط به معیارهای هوش عمومی اکتفا نگردد ومعیارهای مرتبط به هوش هیجانی که بیش از80درصدازموفقیت فرددرجامعه را شامل میشود درنظرگرفته شودوضروری است مسئولان آموزشی به هوش هیجانی درکنارهوش عمومی توجه نمایند. کلمات کلیدی: هوش هیجانی، استعداد درخشان، دانشجو، دانشگاه علوم پزشکی.

---

زمینه و هدف: اخلاق تحصیلی به ارزش هایی نظیر صداقت، تکیه بر تلاش شخصی، عدم سو استفاده از زحمات دیگران، رفتار نوعدوستانه و رعایت شان و احترام دیگران اشاره دارد. دانشجویان به اشکال مختلف با موقعیت ها و تقاضاهایی در محیط دانشگاه مواجه هستند که در آن شرایط رفتارهای مختلف اخلاقی و غیر اخلاقی از خود نشان می دهند. این مطالعه با هدف تبیین دیدگاه و تجربیات دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1392 از اخلاق تحصیلی در محیط آموزشی انجام شده است. روش: در این پژوهش کیفی 12 دانشجوی پزشکی با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف و حداکثر تنوع وارد مطالعه شدند. ابزار گرداوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار بوده است. حداقل یک سوال باز شامل "وقتی می گویم اخلاق در محیط آموزش چه چیزی به ذهن شما می آید" در تمامی مصاحبه ها تکرار شد. نمونه گیری تا رسیدن به اشباع (تکرار پذیری) داده ها ادامه یافت. مصاحبه ها ضبط، دست نویس و مطابق روش "تحلیل محتوای مرسوم" تحلیل شدند. یافته ها: "احترام به شان استاد"، "حفظ شان کلاس"، "احترام و حفظ شان همکلاسی"، ، "در پی کسب علم و دانش بودن" از مضامین اصلی مطالعه بود. بحث: دانشجویان دانشگاه و محیط اموزشی را مکانی مقدسی و رعایت اخلاق را از واجبات آن می دانستند. بروز رفتارهای ناهنجار نه تنها باعث از بین رفتن شان دانشجو می شده است بلکه می توانست جو اموزشی را دچار تشنج نماید و باعث برداشت متفاوتی از محیط آموزشی شود.

---

آینده پژوهی حیطه جدیدی از کاوشگری و در بردارنده تفکر صریح و سیستماتیک در باره آینده های جایگزین است و هدف آن رفع ابهام آینده، ایجاد فرصت هایی برای آینده بیشتر شناخته شده و افزایش کنترل انسان بر آینده است