برنامه های حمایت روانی _اجتماعی در حوادث غیر مترقبه و بلایا ایران جزء ده کشور بلاخیز دنیا است.تا سالهای اخیر سیاست گذاری بهداشتی در برابر وقایع آسیب زا کمتر به عوارض روان شناختی پرداخته می شد.طبق پژوهشهای انجام شده یکسال پس از زلزله، بالغین سه برابر و کودکان دو برابر بیشتر از جمعیت آسیب ندیده از اختلالات روانی رنج می برند.مهمترین نیاز زلزله زده در سالهای اولیه اطلاع رسانی از عزیزان خود می باشد. پیشگیری از عوارض روانی _ اجتماعی ناشی از حوادث غیر مترقبه و بلایا:: کاهش شیوع و پیشگیری از پیشرفت و تشدید عوارض روانی در حوادث غیر مترقبه افزایش توان انطباق و آماده سازی بازماندگان تقویت مهارتهای اجتماعی بازمندگان و کمک به جامعه برای سازماندهی مجدد، خودسازی و بازسازی جامعه آموزش عمومی جامعه طراحی و چاپ و توزیع پمفلت، پوستر و کتابچه در مورد بهداشت روانی در حوادث غیر مترقبه برای گروههای مختلف (کودکان، نوجوانان، والدین، معلمین و روحانیون) توجیه مسئولین و دست اندرکاران بهداشتی در مورد ضرورت، مداخلات روانی، اجتماعی و برنامه های در دست اجرا کلیه مداخلات غیر دارویی ودارویی در برنامه حمایت روانی _ اجتماعی دستور اعمل اجرایی ارایه خدمات بهداشت روانی در جریان حوادث غیر مترقبه plan of action مرحله اول: (قبل از حادثه) تعیین مسئول کشوری/ استانی حمایت روانی_ اجتماعی در حوادث غیرمترقبه تشکیل کمیته علمی مشورتی انجام تدارکات لازم برای اقدام سریع ایجاد هماهنگی اجرایی برای اعزام سریع تیم به منطقه حادثه دیده انجام حمایت یابی Advocacy برای تامین بودجه و نیروی انسانی ضروری آموزش های عمومی در مورد اقدامات عمومی بعد از حادثه از طریق رسانه ها آموزش مدون حمایت روانی _ اجتماعی در حوادث غیرمترقبه به روانپزشکان و روان شناسان مسئول دانشگاهها به عنوان مربی مربیان ) ToT (برنامه مرحله دوم(بلافاصله بعد از حادثه) اعزام فوری کمیته حمایت روانی_اجتماعی در حوادث غیر مترقبه براورد سریع نیازها در ساعات و روزهای اولیه بعد از حادثه ایجاد مرکز اطلاع رسانی ( فوت شدگان_مجروحین) تشویق و همراهی برای شرکت در مراسم نماز میت وانجام سخنرانی توسط روحانی بعد از نماز میت انجام سخنرانی فنی توسط روان پزشک یاروانشناس بعد از نماز میت اعزام روانپزشک به بیمارستان محل مداوای مجروحین همکاری در ردیابی و بازپیوند خانوادگی یا سازمان بهزیستی و جمعیت هلال احمر مرحله سوم(از هفته دوم تا 6 ماه بعد از شروع برنامه) مداخلات گروهی حمایت روانی _ اجتماعی آسیب دیدگان ( ترکیب تیم: روانشناس_ روانپزشک و مددکار اجتماعی) مداخلات گروهی اولیه و غربالگری موارد صورت می گیرد. PTSD بر اساس پرسشنامه مداخلات تخصصی برای گروهای غربال شده با هدف بازسازی روابط اجتماعی و خانوادگی آسیب دیده بدنبال حادثه . آغاز کارگروهی (جلسه ی اول بازگویی روان شناختی و افکار مزاحم)جلسه دوم: بر انگیختگی، جلسه سوم: اجتناب تشویق بازماندگان به مشارکت در فعالیتهای منطقه از قبیل چادر زدن، لوله کشی آب،شستشوی لباس،نجاری و.... برنامه ریزی مددکاری برای مشکلات اختصاصی اجتماعی و خانوادگی. مرحله چهارم( ازماه6 به بعد) ادامه برنامه بیماریابی و درمان روان پزشکی برای مواردی که بیماری تدوام دارد. ادامه برنامه بازدید مسئولین وسپردن ادامه برنامه خدمات بهداشت روان به نظام خدمات و مراقبت های بهداشتی اولیه PHC روستاهای واگذار شده قطعی به تیم های زنجان در زلزله اخیر ورزقان به تیم های زنجان تیم الف | تیم ب | ردیف | نام روستا | حدود جمعیت | میزان تخریب(%) | تلفات انسانی | ردیف | نامروستا | حدودجمعیت | میزان تخریب (%) | تلفات انسانی | 1 | چای کندی | 1500 | 100 | - | 1 | له للو | 800 | 40 | - | 2 | روزی | 2500 | 60 | - | 2 | لیلی خانه | 150 | 70 | - | 3 | مزرعه شادی | 1000 | 60 | - | 3 | لزگی بلاغی | 300 | 70 | 2 | 4 | الهرد | 500 | 50 | - | 4 | شرف آباد | 550 | 50 | - | 5 | قره قیه | 300 | 50 | - | 5 | سام سام کندی | 100 | 80 | - | 6 | مشیر آباد | 200 | 50 | - | 6 | مشک عنبر | 300 | 60 | - | 7 | صومعه دل | 3000 | 70 | - | 7 | ایزوان | 200 | 40 | - | 8 | زنگ آباد | 1000 | 100 | 14 | 8 | خاک وانک | 150 | 50 | - | | | | | | 9 | برون دره | 150 | 100 | - |
فعالیت تیم های الف در ورزقان | ردیف | نام روستا | تعداد افراد نیازمند به مداخله | تعداد جلسات (6-12)ساله | تعداد جلسات (12-18)ساله | تعداد جلسات بالای 18سال | تکنیک های مورد استفاده | 1 | چایکندی | فقط غربالگری انجام شد | | | - | بازگویی روانشناختی بازی برای کودکان فضای امن کنترل تنفس وتکنیک های تن آرامی و آموزش مهارت مقابله با استرس | 2 | روزی | 150 | 5 | 2 | 3 | 3 | مزرعه شادی | 210 | 2 | 2 | 2 | 4 | الهرد | 30 | - | 1 | 1 | 5 | قرهقیه | 30 | - | 1 | 1 | 6 | مشیرآباد | 45 | - | - | 2 | 7 | صومعه دل | 60 | 2 | 2 | 3 | 8 | زنگ آباد | 210 | 5 | 4 | 6 |
فعالیت تیم های ب در ورزقان | ردیف | نام روستا | تعداد افراد نیازمند به مداخله | تعداد جلسات (6-12)ساله | تعداد جلسات (12-18)ساله | تعداد جلسات بالای 18سال | تکنیک های مورد استفاده | 1 | لهللو | 80 | 5 | 1 | 2 | بازگویی روانشناختی بازی برای کودکان فضای امن کنترل تنفس وتکنیک های تن آرامی و آموزش مهارت مقابله با استرس | 2 | لیلیخانه | 30 | 2 | 1 | 1 | 3 | لزگیبلاغی | 60 | 3 | 2 | 3 | 4 | شرفآباد | 80 | 5 | 2 | 3 | 5 | سامسامکندی | 40 | 3 | 2 | 2 | 6 | مشکعنبر | 60 | 4 | 2 | 3 | 7 | ایزوان | 40 | 1 | 1 | 1 | 8 | خاکوانک | 50 | | 1 | 2 | | بروندره | 20 | | | 1 |
|
